多吉
རྡོ་རྗེ།

发布时间:2018年05月17日

 

 

从青藏高原到天府之国再到异国他乡,三赴求学之路,放弃国外挽留,毅然回国。从电影放映员到中国工程院院士,曾获我国地质科学最高荣誉——李四光地质科学奖……他,就是我国著名地质专家多吉。 

多吉1953年出生在西藏加查县一个贫穷的牧民家里。20岁那年,多吉成为县电影队的放映员。对当时的年轻人来说,这是让人羡慕的工作。但多吉心中却有更大的梦想:“希望到西藏之外的地方去看看,去读书,去学习,去上大学。” 

机缘巧合之下,多吉结识了青藏科考队的成员。科考队的工作让多吉第一次有了地质的概念,并被他们踏遍千山万水为祖国建设“寻宝”的精神和事迹深深感动和鼓舞。想要学习地质的愿望,在他心中萌发了。 

幸运的是,机会终于不期而至。在当了两年电影放映员后,22岁的多吉被推荐到千里之外的成都地质学院(现为成都理工大学)学习。 

1978年以优异成绩毕业后,多吉来到西藏地热地质大队,从事地质勘查和科研工作。 

肯于吃苦又善于钻研的多吉,成为单位重点培养对象,先后被送往意大利比萨国际地热学院和美国加州大学劳伦斯国家实验室学习地热专业。 

在美期间,不少学者和导师发现了这位藏族青年的钻研精神和严谨的科学态度,劝他留美工作。就在登机归国的前几分钟,美国专家还一再挽留。面对盛情,多吉毅然谢绝:“我的根在祖国,那里需要我!” 

“早上背着馒头上山,下午背着石头回帐篷”——这是西藏地质工作者的真实写照。多吉所在的勘探小队是先遣队,常常是四五个人在海拔四五千米的高山上安营扎寨六七个月,食物是出发前准备好的腊肉、萝卜、土豆等,目之所及不见牦牛,难觅人烟。 

多吉说:“地质学的魅力在于,每天早上出门,心底都会涌起发现秘密的动力,再苦再累,也觉得希望还在。” 

在野外进行地质勘查,多吉经历了数不清的困境和危险:无人区一个人的孤寂,雪原上得了雪盲的痛苦,从山上滚落下来的伤痛,山体塌方的惊恐…… 

1996年多吉临危受命,担任羊八井Zk4001高温深井的设计、勘探重任,先后攻克了施工中特大井喷、深层热储温度高、地层极为破碎等技术难题,工程取得重大突破。羊八井高温深井成为国内温度最高、流量最大的可采地热井,结束了我国没有单井产量万千瓦级地热井的历史。 

因为突出重大贡献,多吉于2001年当选中国工程院院士,成为西藏第一位工程院院士。对于自己的成长,多吉一直很感恩:“是党和国家给了我不断学习、精进业务的机会,从大学生到工程院院士,离不开党和国家的培养。” (据新华社)

མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་ནས་གཏེར་མཛོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དང་།  ཡང་བསྐྱར་རྒྱལ་ཁམས་གཞན་དུ་ཐེངས་གསུམ་ཙམ་གྱི་སློབ་གཉེར་ལམ་བུ་བརྒྱུད་བཞིན།  ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རེ་བ་བཞིན་མ་བསྡད་པར་རང་རྒྱལ་དུ་སླར་ཡང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བར་ལོག་ཕེབས་ཡོང་།  དང་པོ་གློག་བརྙན་སྟོན་མཁན་ཞིག་ནས་ཀྲུང་གོ་བཟོ་སྐྲུན་ཁང་གི་ཡོན་ཧྲི་བར།  དེ་སྔོན་རང་རྒྱལ་ས་གཤིས་ཚན་རིག་གི་མཚན་སྙན་མཐོ་ཤོས་ལི་སི་ཀོང་ས་གཤིས་ཚན་རིག་གི་བྱ་དགའ་ཐོབ་མྱོང་ཡོད།  ཁོང་ནི་རང་རྒྱལ་དུ་མཚན་སྙན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ས་གཤིས་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ཆེད་ལས་མཁས་པ་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཡིན།

རྡོ་རྗེ་ལགས་ཁོང་ནི་སྤྱི་ལོ་1953ལོར་བོད་ལྗོངས་རྒྱ་ཚ་རྫོང་གི་ཁྱིམ་ཚང་དབུལ་པོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞིང་།  ལོ་ཉི་ཤུའི་སྐབས་སུ་རྫོང་གི་གློག་བརྙན་སྟོན་མཁན་ཞིག་ཏུ་གྱུར།  ལས་ཀ་དེ་ནི་སྐབས་དེའི་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་ཡིད་སྨོན་སྐྱེ་དགོས་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།  འོན་ཀྱང་།  རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱི་སེམས་ཁོང་སུ་དེ་ལས་ཀྱང་ཆེ་བའི་ཕུགས་བསམ་ཞིག་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ནི་བོད་ལྗོངས་མ་ཡིན་པའི་ས་ཡུལ་གཞན་དུ་ལྟད་མོ་བལྟ་བར་འགྲོ་འདོད་པ་དང་སློབ་སྦྱོང་དང་། རིག་རྩལ་སྦྱོང་བ།  སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་འགྲོ་འདོད་པ་སོགས་ནི་ཁོང་གི་འདུན་པ་ཉག་ཅིག་ཡིན་པར་སེམས།

སྟེས་དབང་སྟབས་ལེགས་ཤིག་ལ་རྡོ་རྗེ་ལགས་དང་།  མཚོ་བོད་ཚན་ཞིབ་རུ་ཁག་གི་ཁོངས་མིའི་དབར་ཐོག་མའི་འབྲེལ་འདྲིས་བྱུང་ཞིང་།  ཚན་ཞིབ་རུ་ཁག་གི་ལས་དོན་ཁག་ལས་ཁོང་གིས་ས་གཤིས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཤེས་བྱ་ཐོག་མར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་རེད།  ཁོ་ཚོས་རི་ཀླུང་བཅགས་ནས་མེས་རྒྱལ་འཛུགས་བསྐྲུན་བྱེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་དང་བྱས་རྗེས་ཀྱིས་སེམས་འགུལ་དང་སྐུལ་མ་ཆེན་པོ་འཐེབས་ཤིང་།  སེམས་ཁོངས་སུ་ས་གཤིས་རིག་པ་སྦྱོང་བའི་འདུན་པ་ཞིག་ད་གཟོད་འཆར་འགོ་ཚུགས།

སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་རང་བྱུང་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འཆར་བ་རེད། ལོ་གཉིས་རིང་གློག་བརྙན་སྟོན་མཁན་གྱི་ལས་རིགས་བརྒྱུད།  ལོ་22སླེབས་པའི་རྡོ་རྗེ་ལགས་ལེ་དབར་སྟོང་ཆོད་པའི་ཁྲིན་ཏུའུ་ས་གཤིས་སློབ་གླིང་དུ་(ད་ལྟའི་ཁྲིན་ཏུའུ་རང་བྱུང་དང་བཟོ་སྐྲུན་རིག་པའི་སློབ་ཆེན་)སློབ་སྦྱོང་དུ་འོས་སྦྱོར་གནང་བ་རེད།

1978ལོར་ཕུལ་བྱུང་གི་སྦྱང་འབྲས་འོག་སློབ་ཐོན་བྱུང་ཞིང་།  རྡོ་རྗེ་ལགས་བོད་ལྗོངས་ས་འོག་ཚ་ནུས་ས་གཤིས་རུ་ཆེན་དུ་ས་གཤིས་རྩད་ཞིབ་དང་ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་གི་ཕྱག་ལས་གནང་།  དཀའ་ངལ་ལ་གདོང་ལེན་ཐུབ་ཅིང་། ཞིབ་འཇུག་ལ་མཁས་པའི་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཡུན་རིང་མ་སོང་བར་ལས་ཁུངས་གི་གཙོ་གནད་གསོ་སྐྱོང་བྱ་ཡུལ་དུ་གྱུར་ཞིང་།  སྔ་རྗེས་སུ་དབྱི་ཐ་ལི་པི་ས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ས་འོག་ཚ་ནུས་སློབ་གླིང་དང་།  ཨ་རིའི་ཅ་ཀྲོའོ་སློབ་ཆེན་ལའོ་ལུན་སི་རྒྱལ་ཁབ་ཚོད་ལྟ་ཁང་དུ་ས་གཤིས་ཆེད་ལས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པར་བཏང་པ་རེད།

ཨ་རིར་སྡོད་རིང་།  མཁས་དབང་དང་དགེ་རྒན་མང་དག་ཅིག་གིས་བོད་རིགས་གཞོན་ནུ་འདིའི་ཞིབ་འཇུག་གི་སྙིང་སྟོབས་དང་།  ཚན་རིག་ལ་འཛིན་པའི་གཟབ་ནན་གྱི་རྣམ་འགྱུར་ལ་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཅིང་།  ཨ་རིར་ལས་ཞུགས་བྱ་བའི་སྐུལ་མ་བྱས་པ་རེད།  གནམ་གྲུར་མ་འཛེགས་གོང་གི་སྐར་མ་ཁ་ཤས་གོང་དུ་ཡང་ཨ་རིའི་ཆེད་ལས་མཁས་པས་ཡང་ཡང་བཞུགས་རྒྱུའི་རེ་ཞུ་གནང་བ་རེད།  སེམས་རྩ་འཁོལ་པོའི་རེ་འདུན་དེ་འདྲར་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཁོང་གིས་ཐེ་ཚོམ་སྤུ་ཙམ་མེད་པར་ཁས་ལེན་མི་བྱས་པར།  ངའི་རྩ་བ་མེས་རྒྱལ་དུ་ཡོད་ལ་མེས་རྒྱལ་ལ་ང་རང་དགོས་མཁོ་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་རེད།

"ཞོགས་པ་མོག་མོག་འཁྱེར་ནས་རིར་འཛེགས་པ་དང་།  ཕྱི་དྲོ་རྡོ་འཁྱེར་ནས་གུར་དུ་ལོག་པ" ནི་བོད་ལྗོངས་ས་གཤིས་ལས་དོན་པའི་འཚོ་བ་དངོས་ཡིན་ཞིང་།    རྡོ་རྗེ་ལགས་ཁོང་ནི་རྩད་ཞིབ་རུ་ཆུང་གི་སྔོན་སྐྱོད་རུ་ཁག་ཡིན་པས།  རྟག་ཏུ་མི་བཞི་ལྔ་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད་རྨིད་བཞི་སྟོང་ལྔ་སྟོང་ཙམ་གྱི་ལ་རྩེར་གུར་ཕུབས་ནས་ཟླ་བ་དྲུག་བདུན་ཙམ་སྡོད་དགོས་ཡོད་པ་རེད།  བཟའ་མ་ནི་རྡོག་ཐོན་མ་བྱས་གོང་ནས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པའི་ཤ་བསྙལ་མ་དང་།  ལ་ཕུག   ཞོག་ཁོག་སོགས་ཡིན་པ་རེད།  མིག་གི་མཐོང་བའི་སར་ཕྱུགས་ཟོག་མེད་ལ་མི་དུད་ནི་དེ་བས་ཀྱང་རིག་རྒྱུ་མེད་པ་མེད། 

རྡོ་རྗེ་ལགས་གིས་གསུངས་པར།  ས་གཤིས་རིག་པའི་ངོ་མཚར་གྱི་གནས་ནི།  ཞོགས་པ་སྒོ་ཐོན་རིམ་བཞིན་སེམས་ཁོངས་སུ་གསང་བ་བརྟོལ་ཐུབ་པའི་སྒུལ་ཤུགས་ཤིག་སྐྱེས་བཞིན།  དཀའ་བ་དང་ངལ་དུབ་ཇི་ལྟར་འཕྲད་ཀྱང་སེམས་ནང་དུ་རེ་བ་ཞིག་སྔར་མུས་སུ་བསྡད་ཡོད་ཅེས་གསུངས་གི་ཡོད་པ་རེད།

ཕྱི་རོལ་དུ་ས་གཤིས་རྩད་ཞིབ་བྱེད་ཡུན་རིང་།  རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་ཉེན་ཁ་དང་།  ངལ་བ་གྲངས་མེད་ཁྱད་གསོད་བྱས་ཡོད་དེ།   མི་མེད་ལུང་སྟོང་དུ་རང་ཉིད་ཁེར་རྐྱང་སྡོད་པ་དང་།   གངས་རིར་འཛེགས་སྐབས་མིག་གཉིས་གངས་ཕྱིད་ཐེབས་པའི་སྡུག་བསྔལ།  རི་མགོ་ནས་འགྱེལ་རིལ་ཤོར་བའི་ན་ཟུག   རི་ཉིལ་བའི་ཞེད་སྣང་དང་དངངས་སྐྲག་སོགས་མྱོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

1996ལོར་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཁོང་གིས་སྲོག་གི་ཉེན་ཁར་བསྡོངས་ནས་ལས་འགན་དང་ལེན་ཞུས་ཡོད་དེ།  ཡངས་པ་ཅན་གྱི་Zk4001དྲོད་ཚད་མཐོ་བའི་ཁྲོན་པ་འདྲུ་བའི་ཇུས་འགོད་ནང་བཞུགས་པ་དང་།  རྩད་ཞིབ་ཀྱི་ལས་འགན་ལྗིད་པོ་འཁུར་ཡོད།  སྔ་རྗེས་ཀྱི་ཨར་བསྐྲུན་ཁྲོད་ཁྲོན་པ་བརྡོལ་བའི་ཉེན་ཁ་དང་།  གཏིང་རིང་བས་ཚ་དྲོད་ཆེ་བ།  ས་རྒྱུའི་རིམ་པ་ཧྲུག་ཆགས་འགྲོ་བ་སོགས་ལག་རྩལ་ཐོག་གི་དཀའ་ངལ་མང་དག་ཅིག་ཁྱད་གསོད་བྱས་ནས་ལས་གྲྭའི་དཀའ་ངལ་མང་དག་འགག་སྒྲོལ་བྱས་ཡོད།  ཡངས་པ་ཅན་གྱི་དྲོད་ཚད་མཐོ་བའི་ཁྲོན་པ་དེ་མིག་སྔར་རྒྱལ་ནང་དུ་དྲོད་ཚད་མཐོ་ཤོས་དང་།  རྒྱུག་ཤུགས་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་སྔོག་འདོན་ཆོག་པའི་ས་འོག་ཚ་ནུས་ཁྲོན་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། རང་རྒྱལ་དུ་ཁྲོན་པ་རྐྱང་པ་ནས་ལྦ་ཁྲི་སྟོང་རིམ་པའི་ས་འོག་ཚ་ནུས་ཀྱི་ཁྲོན་པ་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡང་མཇུག་སྒྲིལ་བ་རེད།

མངོན་གསལ་དོད་པའི་བྱས་རྗེས་ཆེན་མོ་བཞག་པའི་རྐྱེན་གྱིས། རྡོ་རྗེ་ལགས2001ལོར་ཀྲུང་གོ་བཟོ་སྐྲུན་ཁང་གི་ཡོན་ཧྲི་ལ་བསྐོ་བཞག་གནང་བས་བོད་ཀྱི་བཟོ་སྐྲུན་ཁང་གི་ཡོན་ཧྲི་ཨང་དང་པོར་གྱུར་བ་རེད།  རང་ཉིད་ཀྱི་འཚར་ལོངས་ལ་ཆ་མཚོན་ན།  རྡོ་རྗེ་ལགས་ཁོང་གིས་རྟག་ཏུ་དྲིན་ཚོར་བྱ་ཞིང་། དེ་ནི་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་རང་ཉིད་ལ་མུ་མཐུད་དུ་སློབ་སྦྱོང་དང་།  ལས་དོན་གཉེར་བའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་གནང་བ་ཡིན་ལ་སློབ་ཆེན་ནས་བཟོ་སྐྲུན་ཁང་གི་ཡོན་ཧྲི་མ་སླེབས་བར་ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསོ་སྐྱོང་དང་ཁ་བྲལ་ཐབས་གཏན་ནས་མེད་ཅེས་གསུངས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།(ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་ནས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་གསལ།)